زمینه: جنبه ­ای از شناخت اجتماعی که در سال­های اخیر توجه فزاینده­ای را به خود جلب کرده، تحول نظریه ذهن در کودکان است. این توانایی برای کارکرد اجتماعی مهم است و به کودکان کمک می­کند تا روابط­شان با دیگران را هماهنگ کنند. این پژوهش با هدف مقایسه تحولی نظریه ذهن در دانش­آموزان با و بدون ناتوانی یادگیری و ارتباط آن با متغیرهای جمعیت ­شناختی (سن، جنسیت، تحصیلات والدین و وضعیت اقتصادی خانواده) انجام شد.

روش: این پژوهش از نوع علی- مقایسه­ ای بود. جامعه آماری آن همه دانش­ آموزان با و بدون ناتوانی یادگیری شهر قوچان بودند که در سال تحصیلی 92-1391 به تحصیل اشتغال داشتند. انتخاب نمونه از طریق روش نمونه­ گیری در دسترس انجام شد و از بین دانش­ آموزان با ناتوانی یادگیری که در مرکز آموزش وتوان­بخشی مشکلات ویژه یادگیری امید قوچان دارای پرونده بودند، 80 نفر انتخاب شدند، همچنین 80 نفر از دانش ­آموزان عادی نیز که به لحاظ ویژگی­ های جمعیت ­شناختی با گروه دانش­ آموزان دارای ناتوانی یادگیری همگن بودند، انتخاب شدند. گردآوری داده­ ها از طریق آزمون نظریه ذهن (فرم 38 سوالی) و پرسش­نامه محقق ­ساخته انجام شد.

یافته­ ها: برای تحلیل داده ­ها از آزمون تحلیل کوواریانس، آزمون تی برای مقایسه میانگین دو گروه مستقل و تحلیل رگرسیون چندمتغیری استفاده شد.

نتیجه ­گیری: یافته ­های حاصل از این پژوهش نشان داد که بین نمره­ های کلی نظریه ذهن و سطوح آن (سطح 1، 2 و 3) در دانش­ آموزان با و بدون اختلال یادگیری تفاوت وجود دارد ( 01/0 >P ). دانش ­آموزان با ناتوانی یادگیری در مقایسه با دانش ­آموزان عادی در تکالیف نظریه ذهن عملکرد ضعیف­تری دارند.